Opactwo i klasztor cystersów w Wąchocku

Myliłby się ten, który uważa, że Wąchock to tylko sołtys, żarty i oryginalni mieszkańcy. Wąchock to miasto, w którym kiedyś kwitła gospodarka i handel, a swój rozwój w dużej mierze zawdzięcza cystersom sprowadzonym na te ziemie już w 1179 roku. Mówi się, że wpływ cystersów na kształtowanie się Wąchocka był tak wielki, że ich historia tworzy jedną całość i nie powinna być traktowana oddzielnie.

Klasztor Cystersów w Wąchocku

Dzięki cystersom w XIII wieku powstał ceglany gmach opactwa. Dotrwał on do dziś i stanowi jeden z najważniejszych obiektów Szlaku Cysterskiego i Romańskiego w Europie. Przepiękny kościół oraz unikatowe zbiory zgromadzone w klasztornym muzeum tworzą miejsce, w którym historia spotyka się wąchockim humorem. I tworzą jeden, wyjątkowy wizerunek tego miasta.

Będąc w Wąchocku podczas naszego urlopu w Świętokrzyskim, na zwiedzanie słynnego Pomnika Sołtysa przeznaczyliśmy zaledwie kilka chwil. I to wystarczyło. Ale zwiedzanie Opactwa Cystersów pochłonęło nas bez reszty. Żaden przewodnik nie przygotował nas do tego, że zobaczymy tu takie skarby. Zresztą przekonajcie się o tym sami na naszym filmie:



Jak się później dowiedzieliśmy, klasztor w Wąchocku jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków romańskiej architektury cysterskiej w Polsce – jednym z najstarszych i najcenniejszych zabytków w Polsce.

Rola cystersów w Polsce

Oprócz Wąchocka cystersi założyli jeszcze kilka diecezji na terenach dzisiejszej Polski i kierowali ponad 50 kościołami parafialnymi. Każdy z klasztorów stawał się centrum życia kulturalnego i naukowego. Powstawały w nich kroniki, liczne dzieła naukowe, komponowana była muzyka i pisane pieśni.

Cystersom zawdzięcza się także założenie ponad 50 wsi i uprzemysłowienie kolejnych 350. We wsiach rozwijali handel, przyczyniali się do rozwoju rolnictwa i przemysłu budując fabryki, prowadząc winnice i zakładając założenia parkowe. Sprowadzali do Polski nowe odmiany owoców, warzyw i ziół leczniczych.
Nie da się ukryć, że cystersi odegrali znaczącą rolę w rozwoju wielu regionów w kraju.

Tablica Cystersi w Polsce

Cystersi w Wąchocku

W okolicach Wąchocka cystersi pojawili się w 1179 roku zakładając opactwo w dolinie rzeki Kamiennej. Położenie na szlaku handlowym między Morzem Czarnym i Bałtykiem dawało możliwość szybkiego rozwoju i stopniowego przekształcania osady. Uhonorowaniem pierwszych wysiłków było wzniesienie w XIII pierwszych budynków klasztoru.

W kolejnych latach cystersi rozwijali rolnictwo, przemysł i handel odgrywając znaczącą rolę w tworzeniu się Wąchocka, który w 1454 roku uzyskał prawa miejskie stając się później średniej wielkości miastem.

Na skutek zawirowań historycznych, opactwo było grabione, podpalane, cenne zabytki przepadały, a cystersi na wiele lat opuścili Opactwo. Powrócili jednak do swoich dóbr w 1951 roku i przy pomocy państwowych środków rozpoczęli renowację klasztoru zaniedbanego przez tymczasowych właścicieli.

Plan Opactwa Cystersów w Wąchocku

Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu

Ukoronowaniem powrotu cystersów do Wąchocka była renowacja klasztoru oraz uruchomienie w 1991 roku małego muzeum, które możecie zobaczyć na naszym filmie.

Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku

W niepozornej sali znajdują się prawdziwe skarby związane z polską historią oraz kulturą. Wśród licznych medali, odznaczeń, dyplomów i świadectw związanych z kolejnymi narodowymi powstaniami znajdziemy rękopisy polskich królów, wybitnych postaci historycznych i polskich pisarzy. Mało które muzeum może pochwalić się takimi perełkami!

Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku - rękopisy królów Polski
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu w Wąchocku - rękopisy postaci historycznych

Jest tu też wystawa poświęcona kolekcjonerowi ks. Walentemu Ślusarczykowi, który podarował opactwu zgromadzone narodowe pamiątki.

Jeśli zainteresowała Was historia Wąchocka i opactwa, to proponujemy przejść na oficjalną stronę miasta i skorzystać z podanej tam literatury.

Zwiedzanie

Oprócz Muzeum Pamięci możliwe jest zwiedzanie z przewodnikiem, podczas którego zobaczymy fenomenalne wnętrza romańskiego kościoła pw. Świętego Floriana z przepięknymi ołtarzami, imponującymi organami, malowidłami i licznymi zdobieniami.

Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku
Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku
Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku
Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku
Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku
Kościół cystersów pw. Świętego Floriana w Wąchocku

Przepiękne zdjęcia wnętrz kościoła znajdziecie jeszcze w Google Street View. Polecamy!

Podczas zwiedzania naszą uwagę przykuje wymieniany w każdym przewodniku kapitularz, czyli sala zebrań, do której światło dzienne dociera przez trzy okienne witraże.

Kapitularz w klasztorze w Wąchocku
Kapitularz w klasztorze w Wąchocku

Razem z naszym przewodnikiem przejdziemy po klasztornych krużgankach, zajrzymy do pomieszczeń, w których zbierali się i pracowali mnisi, do jadalni, ogrodów, a także miejsca pochowania lokalnego dowódcy w walkach o wolność majora „Ponurego”.

Opactwo Cystersów w Wąchocku - dziedziniec

Opuszczając mury klasztorne z pewnością przyjdzie Wam do głowy jedna myśl:

Opactwo Cystersów w Wąchocku

Jak to możliwe, że wcześniej nie słyszeliście, że w tak małej, niepozornej miejscowości kryją się takie skarby…

Więcej informacji 

Zachęcamy do pozostania z nami podczas akcji Tydzień z Wąchockiem, w której razem z Sołtysem i lokalnymi działaczami z Wąchocka przygotowaliśmy dla Was garść ciekawostek pomieszaną z porcją dobrego humoru. A to wszystko wrzuciliśmy do jednego podróżniczego worka i przyprawiliśmy szczyptą historii. Odwiedźcie koniecznie nasz profil na Facebooku!


Pozostałe wpisy z Wąchocka:




    Inne ciekawe świątynie w Polsce opisane na naszym blogu:
    6 Komentarze

    Zostaw po sobie ślad. Daj znać co o tym myślisz :)

    1. Załamka... booo.... przejeżdżałam przez Wąchock... coś słyszałam o klasztorze ale nie zatrzymałam się!!! ZBRODNIA :( teraz bardzo żałuję że nie zwiedziłam!!!!!!!

      Marta Antonina

      OdpowiedzUsuń
      Odpowiedzi
      1. oj tak Marta, masz czego żałować :) plus jest taki, że następnym razem już na pewno nie ominiesz :) a zapewniam, że warto!

        Usuń
      2. mówisz? :) wierzę Ruszaj w Drogę :)

        Marta Antonina

        Usuń
    2. Byłam i potwierdzam warto się zatrzymać i to dosłownie. To bardzo ciekawe miejsce, można zwolnić i zobaczyć wiele...

      OdpowiedzUsuń
    3. Pozwolę sobie uzupełnić wiadomości na temat roli cystersów z Wąchocka w Polsce. Otóż między innymi dzięki nim, mamy najstarszą w Polsce kopalnię soli. Bowiem do braci zakonnych z Wąchocka zwróciła się księżna Kinga z prośbą o pomoc przy wydobywaniu odkrytej przez Wierzbiętę Gryfitę soli kamiennej i to oni "bili" pierwszy bocheński szyb.

      OdpowiedzUsuń
      Odpowiedzi
      1. bardzo dziękujemy za ten komentarz. wygląda na to, że Cystersi mają dla naszego kraju większe zasługi, niż przypuszczaliśmy :)

        Usuń
    Nowsza Starsza

    Pssst, zobacz też nasze książki z pomysłami na wycieczki po Polsce :)

    Dziękujemy, że czytasz naszego bloga. Czy wiesz, że piszemy i wydajemy też przewodniki po Polsce? To niezwykłe książki do samodzielnego zwiedzania z gotowymi planami spacerów, szlaków i samochodowych wycieczek na 1 dzień. To gotowe przepisy na udaną majówkę i wakacje w Polsce. Są jak dobry przyjaciel, który poprowadzi Cię za rękę. E-booki wysyłamy natychmiast, do zestawów książek dajemy super gratisy, a zamówienia wysyłamy codziennie koło południa - nawet jutro mogą już być u Ciebie. I jeszcze darmowa dostawa dla każdego zamówienia od 120 zł!

    Przewodnik Ruszaj w Bieszczady - książka i e-book
    Przewodnik Ruszaj w Bieszczady - książka i e-book
    Przewodniki po Polsce od Ruszaj w Drogę! - praktyczne i przydatne
    Przewodniki po Polsce od Ruszaj w Drogę! - praktyczne i przydatne
    Formularz kontaktowy